درمان ریشه
درمان ریشه (اندو) یا RootCanal Therapy (RCT)
که بین مردم با اصطلاح عامیانه عصب کُشی یا عصب کِشی مصطلح است وقتی انجام میشود که پوسیدگی یا شکستگی دندان بقدری عمیق است که عروق و عصاب مرکز دندان یا همان پالپ دندان را درگیر کرده باشد که منجر به گسترش عفونت به داخل ریشه ها و استخوان می شود به همین دلیل باید بافت پوسیده و عفونی تاج و ریشه دندان توسط دندانپزشک خارج شود و داخل ریشه ها با ابزار و مواد ضد عفونی کننده کاملا تمیز ضد عفونی بشوند و در نهایت با موادی که با بدن سازگار باشند پر بشوند .
هر دندان با توجه به آناتومی ممکن است یک یا چند ریشه داشته باشد و هر ریشه ممکن است یک یا چند کانال عصبی با طرح ها و طول های متفاوت داشته باشد که همین یکی از پیچیدگی های درمان اندو است چون باید تمام کانال ها کاملا تمیز و پر شوند.
علائم دندانی که به عصب می رسد چیست ؟
- درد شدید که باعث شود شما از خواب بیدار شوید .
- دردی که با سرما و گرما یا هوا خوردن به دندان شروع میشود و بیشتر از ۱۰ ثانیه ادامه پیدا می کند .
- تورم صورت در ناحیه ریشه دندان پوسیده
- گاهی هیچ درد و حسی در دندان پوسیده وجود ندارد که نشان دهنده نکروز بودن (مرده بودن) عصب دندان است.
- درد حین فشار دادن دندان
نگهداری دندان بعد از عصب کشی :
بعد از درمان ریشه که ممکن است یک تا سه جلسه یا بیشتر (بسته به پیچیدگی درمان ) طول بکشد نکته خیلی مهم این است که در کمترین زمان ممکن تاج دندان پر شود و نهایتا ۱ ماه دندان با پانسمان باقی بماند . در غیر این صورت با وجود پر بودن داخل ریشه چون پانسمان ماده ای موقتی ست ، نمی تواند دندان را خوب سیل یا مهر و موم کند که میکروب به داخل آن نفوذ نکند و بعد از ۱ ماه امکان دارد که مجددا دندان آلوده شود و آثار آن چند سال بعد خود را نشان میدهد که در این مواقع نیاز به درمان مجدد ریشه است که به آن Retreatment یا Re endo میگویند.
باید تاج دندان را قبل از یک ماه پر کرد یا روکش شود .
آیا دندان اندو شده (عصب کشی شده ) باید حتما روکش شود ؟
خیر لزوما نباید دندان اندو شده را روکش کرد ، حتی بهتر است ابتدا با مواد ترمیمی(کامپوزیت یا آمالگام ) روی سطح دندان کاور شود (complete cusp coverage) که هم جلوی شکستگی دندان را میگیرد و هم به اندازه روکش دندان تراش نمیخورد.
گاهی ترمیم های فول کاوریج بصورت سرامیکی و از طریق قالبگیری انجام می شوند که به آن ها اندوکراون (endo crown ) هم می گویند.
چه مواقعی دندان نیاز به re endo پیدا میکند:
- وقتی درمان قبلی به هر دلیلی با نفوذ مجدد میکروب ها مواجه شده باشد مثلا ترمیم تاج درست انجام نشده باشد یا وسایل استریل نباشند یا فرد به موقع برای پر کردن تاج دندان اقدام نکرده باشد و بیش از ۱ ماه روی ریشه دندان به هر علتی باز باشد و دلایل دیگر.
- وقتی درمان قبلی درست انجام نشده باشد .
- مثلا ریشه کامل پر نشده باشد.
- یا کانال اضافی وجود داشته که تمیز و پر نشده است.
- یا مواد کمی برای پر کردن ریشه استفاده شده است.
- یا طول کانال کامل پر نشده و یا بصورت غیر استریل کار انجام شده باشد .